Van 1850 tot 1900

 

1855
In den Haag stichtte dominee C. Koetsveld (1807-1893) de eerste 'school voor idioten', een school voor kinderen met een verstandelijke beperking. Dit onder invloed van pedagogen uit het buitenland. Uitgangspunt van de school was dat ieder kind iets kon leren. De school werd bezocht door kinderen met diverse niveaus en soms ook door slechthorende kinderen. [Bron Canon Sociaal Werk] 

1859
Oprichting Henricus in Grave, een instelling voor opvoeding en onderwijs aan blinde jongens. Ruim 20 jaar later, in 1882, vond de oprichting van De Wijnberg plaats, een instelling voor opvoeding en onderwijs aan blinde meisjes. Onderwijs en internaat waren aan elkaar gekoppeld. De instelling Henricus verhuisde omstreeks 1965 naar Nijmegen, omdat uitbreiding in Grave zonder fusie met de Wijnberg niet kon. In 1982 werd de fusie door de kerk toegestaan en ontstond Theofaan. (Bron: www.sensis.nl)

1864
De Landelijke Stichting voor blinden en slechtzienden (LSBS) zetten diverse werkinrichtingen voor blinden op. In deze werkinrichtingen kregen blinde kinderen ook les. Dit om bedelarij te voorkomen.

1865
Thorbecke-wetgeving op het gebied van de Nederlandse gezondheidszorg

1869
Na 1869 ontstonden er specifieke liefdadigheidsverenigingen, waar iemand die blind was voor steun kon aankloppen. Er werd voor blinde mensen maar niet door mensen beslist. Tegen deze totale afhankelijkheid ontstond verzet. [Bron: Cora Boele]

1873
Brailleschrift algemeen aanvaard

1874
Kinderwetje van Van Houten

1880
Congres van Milaan, het International Congress on Education of the Deaf (ICED). Op dit congres werd door leraren besloten dat dove kinderen alleen nog onderwijs zouden krijgen in spreektaal. Dit wordt de orale methode genoemd. Dove kinderen werden gedwongen om te leren spreken met stem, en de lessen te volgen door liplezen. Het gebruik van gebaren op school wordt verboden. Dit verbod komt steeds meer onder druk te staan.  Op het ICED congres in 1980 in Hamburg wordt besloten iets maar ruimte te geven aan het gebruik van gebaren  op school, maar de orale methode blijft gehandhaafd. Pas 130 jaar na het verbod op gebarentaal in dovenscholen, in 2010 wordt op het congres van de ICED in Vancouver excuses aangeboden voor het besluit in Milaan. Het bestuur van de ICED stelt dat het verbieden van gebarentaal een schending van de mensenrechten was. Bron: P. van Veen, 2020, Branieschopper in een stille wereld, p.137.
 
1882
Oprichting van het Katholieke Instituut voor blinde meisjes de Wijnberg in Grave.

1884
Oprichting Algemene Nederlandse Dovenvereniging Guyot in Amsterdam door Joodse doven.

1886
Dove Amsterdammers richten de Amsterdamse belangenvereniging voor doven op met de naam “Door liefde saâmgebracht. Deze vereniging ontving contributie van de leden, organiseerde maandelijkse vergaderingen en er werden signalen gedeeld. Voor protestantse leden was er iedere zondag een dienst in gebarentaal. De vereniging organiseerde daarnaast voor leden in nood brandstof, voedsel, kleding en zelfs ziektegeld. In het nieuwe pand werden tevens werkplaatsen gecreëerd voor werkloze leden. Bron Krachtige mensen in beweging van Marian Vink en Daan Stremmelaar.

1895
Veiligheidswet

27 mei 1895
Oprichting van den Nederlandschen Blindenbond (NBB) te 's-Gravenhage, de eerste belangenorganisatie van blinden in Nederland. Doel is onder andere het vormen van een vriendschappelijke band tussen de leden onderling, ‘die zich wederkeerig verbinden elkander met raad en daad bij te staan en in het algemeen alles te doen wat op wettelijke wijze de belangen der blinden bevorderlijk kan zijn.’ Blinde mensen organiseerden verschillende (gezelligheids)activiteiten, zoals jaarlijks een ‘Bondsdag’ waarop blinden uit het hele land samenkomen om hun belangen te bespreken en kontakten te leggen. De bedoeling was het isolement waarin blinden leefden te doorbreken. Al gauw werd deze doelstelling uitgebreid met financiële hulpverlening op filantropische basis.
(Bron: NVBS statuten 8-4-1987)

1898
Oprichting Nederlandse Orthopedische Vereniging

4 juli 1899 
Lezing van Dr. W. Renssen Sr. in de algemene vergadering van de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst, Arnhem

14 december 1899
Oprichting van de Vereeniging tot verzorging van gebrekkige en mismaakte kinderen in Nederland. Deze Vereeniging was de voorloper van de Nederlandse Vereniging voor Revalidatie, die in 1980 zou fuseren met de Gehandicaptenraad in het Nationaal Orgaan Gehandicaptenbeleid.